مدل آیدا چیست؟در حوزه‌های مختلف برای اینکه ساختارهای مشخصی وجود داشته باشد تا با استناد به آنها بتوان روند بخش‌های کاری را ساده‌تر کرد از انواع مدل‌سازی استفاده می‌شود. یکی از مدل‌های مشهور که به ویژه در حوزه تبلیغات و دیجیتال مارکتینگ کاربرد زیادی دارد، مدل AIDA است. در این مطلب به معرفی این مدل و چگونگی استفاده از آن در بازاریابی و تبلیغات خواهیم پرداخت..

مدل آیدا AIDA چیست؟

مدل آیدا یکی از پردکاربردترین و مشهورترین مدل‌های بازاریابی است که به صورت گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. نام این مدل در واقع از ابتدای چهار کلمه Attention، Interest، Desire و Action گرفته شده است. این مدل در واقع به نوعی اشاره به قیف بازاریابی و مراحل آن دارد و می‌گوید ابتدا نظر کاربر جلب شده، سپس نسبت به محصولات و خدمات ما علاقه نشان می‌دهد، بعد از آن مورد مطلوب خود را انتخاب کرده و در نهایت با اقدام به خرید، تبدیل به مشتری می‌شود.
البته گاهی برخی کلمات در مدل آیدا، مانند Desire به Decide هم تبدیل می‌شود که به معنای تصمیم‌گیری است.

تعریف مدل AIDAS در بازاریابی

احتمالا ذهن‌تان درگیر S آخر در کلمه AIDAS شده است. نگران نباشید در ادامه به این مورد نیز می‌پردازیم. اما مدل اصلی در واقع همان AIDA است که در بازاریابی شامل چهار مرحله مهم در سفر مشتری می‌شود. اگر لحظه آشنایی مخاطب با برند شما تا لحظه خرید مشتری را یک سفر در نظر بگیریم، مراحل طی شده در این مسیر را می‌توان سفر مشتری (Customer Journey) نامید.
بنابراین در برنامه بازاریابی خود باید برای هر مرحله برنامه ویژه‌ای داشته باشید تا سفر مشتری با بهترین تجربه به پایان برسد. براین اساس باید کاری کنید در مرحله اول میزان آگاهی از برند شما بیشتر شود. سپس به درستی محصولات و خدمات موردنیاز مخاطب را به او معرفی کنید و در مرحله بعد شرایطی را در نظر بگیرید که برای خرید مصمم‌تر شود. در نهایت کاربر با انجام خرید خود تبدیل به مشتری می‌شود.
در حالی که عملا مدل AIDA در این مرحله تمام می‌شود، اما علت اینکه از AIDAS استفاده می‌کنیم این است که خیلی‌ها معتقدند قیف ما همچنان ادامه دارد و با خرید کارمان با مشتری تمام نشده و بعد از این مرحله نیز باید ارتباط‌مان را با او حفظ کرده و رضایت (Satisfaction) او را جلب کنیم.

معرفی کامل اجزای مدل بازاریابی AIDAS

جلب توجه (ATTENTION)
در این بازار رقابتی شدید، قطعا باید به هر شکلی که می‌توانید اما درست و اصولی توجه مخاطبان را به سمت کسب و کار، محصولات و خدمات خودتان جلب کنید. در مرحله اول باید تا می‌توانید سرنخ‌های زیاد و هدفمند بسازید که در نهایت نرخ تبدیل بالایی داشته باشند و بتوانید فروش خود را افزایش دهید.
اینکه گفتیم جلب توجه اصولی و درست به این دلیل بود که گاهی زیاده‌روی در افزایش آگاهی نسبت به برند (Awareness) باعث مزاحمت و به اصطلاح پس‌زدن مخاطبان می‌شود. بنابراین نباید کاری کنید که هزینه شما با نتایج منفی روبه‌رو شود.
در قسمت زیر می‌توانید انواع روش‌هایی که کمک می‌کند تا میزان توجه مخاطبان به شما بیشتر شود ببینید:

• انواع تبلیغات: طبیعتا هر نوع تبلیغاتی از مکتوب و تلویزیونی گرفته، تا بازاریابی آنلاین در شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات کلیکی و بنری در سایت‌ها و… به افزایش توجه مخاطبان نسبت به برند شما کمک می‌کند.
• بهینه‌سازی سایت و بهبود سئو: در دنیای امروز داشتن سایت نه‌تنها یک موضوع ضروری برای هر کسب و کاری است، بلکه از موضوعات بدیهی به شمار می‌رود. اما داشتن وب‌سایت به تنهایی کمک نمی‌کند و باید تلاش کنید تا در بین نتایج صفحه اول گوگل قرار بگیرید تا مخاطبان بیشتر با شما آشنا شوند و نرخ کلیک‌تان نیز افزایش پیدا کند.

ابراز علاقه (INTEREST)
بعد از اینکه مخاطبان با کسب و کار شما آشنا شدند، حالا باید تلاش کنید آنها را به برند، محصولات و خدمات خود علاقه‌مند کنید تا در گام بعدی تصمیم به خرید بگیرد. مهمترین مواردی که می‌تواند در این مرحله به شما کمک کند، افزایش میزان و عمق ارتباط با مخاطبان، تولید محتوای جذاب، ارزشمند و کاربردی، بیان مزایای رقابتی و گفتن این نکته است که شما یا محصولات‌تان چه کمکی به کاربر می‌کنید.
ابراز تمایل و تصمیم‌گیری (DESIRE OR DECISION)
در این مرحله از مدل AIDAS، مخاطبان که از علاقه خود نسبت به محصولات و خدمات شما آگاه شده‌اند، کم‌کم دنبال گزینه‌های مطلوب می‌گردند تا با بررسی آنها تصمیم خود را برای خرید قطعی کنند. بنابراین در این مرحله نیز باید به مشتریان بالقوه کمک کنید تا بتوانند سریع‌تر به جمع بندی برسند. انتشار تاییدیه‌های مشتریان قبلی، همکاری با اینفلوئنسرها، فراهم کردن امکان تست یا نمایش نحوه عملکرد محصولات و کاربردی بودن آن می‌تواند در این بخش راهگشا باشد.
اقدام به خرید (ACTION)
بعد از اینکه مخاطب تصمیم خودش را برای خرید گرفت و گزینه‌های مورد نظرش را پیدا کرد، باید با یک کال تو اکشن (Call To Action) جذاب کاری کنیم که خریدش را نهایی کند. یادتان باشد تا زمانی که مرحله خرید به صورت کامل انجام نشود، نمی‌توانیم بگوییم مدل AIDA کامل شده یا سفری مشتری به پایان رسیده است و به آخر قیف بازاریابی رسیده‌ایم.
گاهی موارد مختلفی چون منصرف شدن کاربر، عدم موجودی، تناقض مشخصات مدل موجود با نمونه مورد نظر کاربر و مشکلات هنگام پرداخت باعث می‌شود فرایند خرید کامل نشود. بنابراین باید تمام تلاش خودمان را به کار بگیریم که همه چیز در این مرحله به راحتی قطعی شود. اما برای مواردی که خریدشان قطعی نمی‌شود نیز راه‌حل‌های مختلفی درنظر گرفته می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها ریتارگتینگ و ریتارگتینگ محصول است.
اعلام رضایت (SATISFACTION)
خرید قطعی به معنای پایان راه نیست و تازه کار اصلی شما شروع شده است. شما باید رضایت مشتری را جلب کنید تا او نیز تبلیغ شما را کند. بنابراین مطمئن شوید که از خرید محصولات یا استفاده از خدمات شما تجربه خوبی دارد و کاری کنید تا رضایتش را به دیگران اعلام کند. ضمن اینکه همیشه حواستان به مشتریان ناراضی باشد که به هر دلیلی تجربه خوبی نداشته‌اند و تلاش کنید نظر آنها را تغییر دهید.

چگونگی استفاده از مدل آیداس در بازاریابی و تبلیغات دیجیتال

شما از هر روشی که برای بازاریابی خود استفاده کنید، در نهایت باید سراغ مدل AIDAS بروید و فرقی نمی‌کند رسانه شما تلویزیون، رسانه‌های مکتوب یا انواع بسترهای آنلاین باشد. مهم این است که باید در زمان درست برندسازی و افزایش آگاهی نسبت به برند را انجام دهید و تا می‌توانید با تبلیغات و روش‌های دیگر توجه مخاطبان را جلب کنید.
در محله بعدی با تولید محتوای جذاب و کاربردی باید علاقه مخاطبان نسبت به برند، محصولات و خدمات‌تان را افزایش دهید و در گام بعدی با روش‌هایی چون همکاری با اینفلوئنسرها کاری کنید که تمایل‌شان برای خرید بیشتر شوید.
در نهایت یکی از مهمترین کارهای‌تان این است که با یک کال تو اکشن (CTA) جذاب کاری کنید تا مخاطب تصمیم خودش را قطعی کرده و اقدام به خرید کند.
جمع بندی
مدل AIDA یکی از معروف‌ترین و پرکاربردترین مدل‌ها در انواع بازاریابی است که به خوبی مسیر جلب توجه مخاطب تا لحظه آخر که قطعی کردن خرید است را ترسیم می‌کند. البته برخی معتقدند صحیح-ترین مدل، این مدل AIDAS است که نشان می‌دهد بعد از مرحله خرید نهایی، یک گام دیگر به نام ابراز رضایت (Satisfactory) مشتری نیز وجود دارد. این مراحل به طور کلی شامل ۵ قسمت زیر هستند:

1. جلب توجه (Attention)
2. ابراز علاقه (Interest)
3. ابراز تمایل یا تصمیم‌گیری (Desire و Decide)
4. اقدام به خرید (Action)
5. ابراز رضایت (Satisfactory)