تعیین هدف

انتخاب هدف

مهمترین پدیده در ساماندهی و هدایت هر سازمان تعیین هدف در مراحل مختلف فعالیت آن برای دستیابی به اهداف تعیین شده در زمانی معین است.

اگرچه این موضوع ظاهراً ساده به نظر می رسد، اما واقعیت این است که جهت نیل به هدف مورد نظر باید آن را مرحله بندی نمود تا دست یافتنی و کاربردی شود. مدیران سازمانها باید توجه داشته باشند ناکامی در نیل به اهداف تعیین شده، از یک سو بر انگیزه مثبت کارمندان آن مؤسسه تأثیر مخرب و یأس آور خواهد داشت و از سوی دیگر چنانچه تلاش سازمان برای رسیدن به هدف موفقیت آمیز نباشد به دلسردی مدیران و در غایت به رکود فعالیت سازمان و متلاشی شدن احتمالی آن منجر می گردد.

راه های رسیدن به هدف

بنابراین ضروریست پیش از هر اقدامی اهداف موردنظر سازمان را بررسی و تجزیه و تحلیل نمود، راهکارهای مناسب برای تحقق آنها را یافت و در این راستا نکات زیر را در مد نظر داشت : نخست اهداف باید قابل فهم ، روشن و واضح باشند. زیرا در این حالت کارمندان می دانند سازمان برای دستیابی به اهدافش چه انتظاراتی از آنها دارد و وظیفه هر یک از کارمندان متناسب با جایگاهشان چیست ؟

سنجش مراحل رسیدن به هدف

نکته دوم این است که مراحل پیشرفت به سوی هدف باید سنجش پذیر و قابل پیش بینی باشد. این موضوع بسیار حائز اهمیت است که در روند تلاش برای رسیدن به اهداف ، مدیران و همچنین کارمندان سازمان به تدریج احساس موفقیت و پیشرفت نمایند. پیدایش روحیه موفقیت در کار باعث دلگرمی و شور و شوق بیشتر می گردد و کارکنان در می یابند که تلاش آنها عبث و بی ثمر نبوده است.

قابل اجرا بودن هدف

در این جا باید به این نکته توجه نمود که قابل اجرا بودن اهداف نیز اهمیت اساسی دارد. از این رو، اهداف یک سازمان باید با توجه به واقعیت های حاکم بر سازمان و محیط فعالیت آن قابل اجرا و دست یافتنی باشند. در ضمن اهداف باید به گونه ای تعیین گردند که نه تنها متضمن پیشرفت و موفقیت اقتصادی سازمان باشد بلکه کارمندان سازمان با برخورداری از مزایای دستیابی به اهداف مؤسسه به کار مسئولانه تر تشویق شوند و این بینش در آنها ایجاد شود که بهبود زندگی و رفاه بیشتر آنان با پیشرفت سازمان گره خورده است.

تناسب هدف با توان سازمان

برای تحقق عینی اهداف نیز تناسب اهداف با توان سازمان بسیار مهم است . تعیین اهداف باید با دانش ، تجربه ، شرایط اقتصادی و توان تکنولوژیک سازمان تناسب داشته باشد. بنابراین باید از صرف بودجه و وقت برای اهدافی خارج از توان سازمان جداً خودداری نمود. نکته دیگر همخوانی اهداف با ماهیت فعالیت سازمان است . اهداف یک سازمان نباید با ماهیت فعالیت آن مغایرت داشته باشد. همچنین اهداف باید به عنوان وسیله ای کاربردی در راستای خط مشی و رسالت سازمان عمل کند.

زمانبندی 

زمانبندی مدت فعالیت برای رسیدن به هدف نیز از اهمیت اساسی برخوردار است . زمان آغاز تا پایان فعالیت برای رسیدن به اهداف هر سازمان باید به طور تقریبی از پیش تعیین گردد و جهت تحقق اهداف در زمان تعیین شده تلاش و دقت لازم اعمال شود. سرانجام باید به رعایت تقدم و تأخر اهداف یک سازمان نیز توجه نمود. زیرا تعیین و تشخیص تقدم و تأخر اهداف سازمان در رسیدن به وضعیت مطلوب نقشی محوری دارد و توفیق در هر یک از اهداف مهم سازمان می تواند زمینه مناسبی جهت رسیدن به اهداف بعدی را فراهم نماید.

بنابراین تمامی انرژی سازمان باید روی یک هدف خاص متمرکز شود و همواره این ضرب المثل قدیمی را بخاطر داشت که «با یک دست نمی توان دو هندوانه را از زمین برداشت "!»